Atopowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry AZS jest przewlekłą chorobą związaną ze stanem zapalnym skóry , której towarzyszy charakterystyczny świąd oraz zliszajowacenie skóry.

Przyczyny atopowego zapalenia skóry.

Wśród przyczyn atopowego zapalenia skóry wymienia się zaburzenia bariery naskórkowej  i odpowiedzi układu immunologicznego oraz czynniki genetyczne i środowiskowe.

Objawy atopowego zapalenia skóry

Typowymi objawami atopowego zapalenia skóry są:

• suchość i zaczerwienienie skóry,
• swędzenie
• skłonność do powtarzających się zakażeń bakteryjnych.

Zmiany na skórze najczęściej występują na zgięciach łokciowych i kolanowych, na twarzy i szyi, mogą też obejmować całą powierzchnię ciała. 

Nie wiesz, czy to atopowe zapalenie skóry? Skonsultuj się ze specjalistą >>>

Atopowemu zapaleniu skóry towarzyszą często inne schorzenia typu astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie spojówek, sezonowy lub przewlekły katar sienny.  W przypadku zaostrzonej fazy atopowego zapalenia skóry może występować rumień, który jest wyraźnie odgraniczony od otaczającej skóry, mogą również występować grudki, pęcherzyki i nadżerki. W trakcie stanu zapalnego możemy zaobserwować  złuszczanie się naskórka.

Przebieg atopowego zapalenia skóry

Okres niemowlęcy (trwa do 2. r. ż.) – ze zmianami wysiękowymi i strupami zlokalizowanym na twarzy, owłosionej skórze głowy, kończynach i tułowiu.

Okres późno-dziecięcy (trwa od 3 do 11 r. ż.) – ze zmianami zlokalizowanymi na zgięciach łokciowych i podkolanowych, karku oraz nadgarstkach. 

Okres młodzieńczy i wieku dojrzałego (trwa od 12 do 23 r. ż.; niekiedy dłużej) – o lokalizacji podobnej, jak w zmianach dziecięcych, z dodatkowym – częstym – wystąpieniem zmian skórnych na powierzchni grzbietowej rąk. Może dojść też do pobrużdżenia i pogrubienia skóry.

Choroba ma przebieg wieloletni z okresami, kiedy objawy są mniej lub bardziej nasilone. W przebiegu choroby ma znaczenie stres emocjonalny, który sam nie jest bezpośrednią przyczyną objawów, ale poprzez wpływ układu nerwowego może stać się czynnikiem wyzwalającym objawy u osoby chorej.

Diagnozowanie atopowego zapalenia skóry

Chorobę rozpoznaje się na podstawie objawów i wywiadu z chorym. Kryteria diagnostyczne AZS (kryteria Hannifina-Rajki) dzielą się na większe i mniejsze.

Kryteria większe to:

• świąd 
• typowe umiejscowienie zmian 
• przewlekły i nawrotowy przebieg choroby 
• atopia u chorego lub innych członków rodziny 

Kryteria mniejsze to:

• suchość skóry 
• rogowacenie przymieszkowe i/lub rybia łuska 
• natychmiastowe odczyny skórne 
• podwyższone stężenie IgE w surowicy 
• początek w dzieciństwie 
• skłonność do nawrotowych zakażeń skóry 
• zaćma
• nawrotowe zapalenie spojówek
• nietolerancja niektórych pokarmów
• zaostrzenia po stresach psychicznych
• pogrubienie fałdów na szyi
• rumień twarzy
• zapalenie czerwieni wargowej
• skłonność do niespecyficznego stanu zapalnego skóry dłoni i stóp.

Do rozpoznania AZS wystarczające jest spełnienie 3 spośród 4 głównych kryteriów; mniejsze kryteria mają znaczenie uzupełniające.

Leczenie atopowego zapalenia skóry

Leczenie przyczynowe - w przypadku stwierdzenia czynników uczulających, leczenie polega na eliminacji z otoczenia  lub z pokarmów chorego. Można również podejmować próby odczulania. 

Leczenie objawowe – polega na stosowaniu środków przeciwhistaminowych. W okresie zaostrzeń stosowanie kortykosteroidów ogólnie i w postaci maści miejscowo. 

Naświetlania UVA i UVB, fotochemioterapia (PUVA), należy pamiętać o pielęgnacji i natłuszczaniu skóry emolientami, stosowanie odzieży leczniczej i bandaży Comfifast oraz zastosowanie metody mokrych opatrunków  (Wet Wraps Therapy).

Ponieważ chorzy na atopowe zapalenie skóry są znacznie bardziej podatni na działanie różnych czynników drażniący w porównaniu z populacją zdrową ważne jest, aby osoby te pamiętały o przestrzeganiu następujących zasad:

• unikać ubrań wełnianych i szorstkich 
• pranie odzieży (także przed pierwszym użyciem w celu pozbawienia ich środków usztywniających) w odpowiednich środkach i obfite płukanie tkaniny
• korzystanie ze specjalne preparatów do skóry atopowej
• wprowadzenie delikatnego osuszania skóry ręcznikiem w miejsce tarcia ręcznikiem po ciele
• dbanie o odpowiednią temperaturę i wilgotność w pomieszczeniach
• unikanie sytuacji stresogennych mogących nasilać symptomy
• niezwłoczne leczenie infekcji grzybicznych i bakteryjnych, które mogą zaostrzać objawy AZS
• wyeliminowanie konserwantów z pożywienia