Bliznowiec jest to tak zwany keloid, czyli nadmiernie rozrośnięta tkanka łączna włóknista, która zwykle powstaje w miejscu uprzedniego uszkodzenia skóry. Zwykle bliznowiec nie powoduje żadnych dolegliwości, jednak pacjent może odczuwać dyskomfort estetyczny. Bliznowiec należy odróżnić od blizny przerostowej Najczęściej spotykane są u osób w wieku 10-30 lat, gdyż właśnie w tym okresie procesy wzrostu i syntezy kolagenu są najbardziej nasilone.
Wyróżnia się następujące postacie bliznowca:
- bliznowiec samoistny – który rozwija się zwykle bez znanej przyczyny, nie jest poprzedzony miejscowym urazem skóry. Lokalizuje się zazwyczaj w obrębie klatki piersiowej;
- bliznowiec wtórny – istnieją przyczyny rozwoju zmian, zwykle pojawiają się w wyniku oparzenia, urazu mechanicznego, a także w efekcie przebytego trądziku. Bliznowiec wtórny najczęściej jest spotykany w obrębie kończyn górnych i dolnych oraz małżowin usznych
Obydwie postacie bliznowca nigdy nie ustępują samoistnie. Mogą, przeciwnie, wykazywać skłonności do powolnego wzrostu, najsilniej zaznaczonego w przypadku bliznowców samoistnych.
Bliznowiec – przyczyny
Głównymi przyczynami rozwoju bliznowców są:
- predyspozycje genetyczne – osoby ze skłonnością do nieprawidłowego gojenia się ran, mają tendencję do pojawiania się bliznowców nawet po ukąszeniu owadów, po szczepionce czy trądziku
- urazy termiczne – np. oparzenia,
- urazy mechaniczne,
- wiek – zapadalność maleje wraz z wiekiem
- kolor skóry – bliznowce częściej rozwijają się u osób z bardzo ciemną lub bardzo jasną karnacją
- choroby o podłożu autoimmunologicznym, np. choroba Hashimoto,
- choroby metaboliczne – cukrzyca, miażdżyca – wpływają niekorzystnie na gojenie się ran
- zaburzenia unaczynienia tkanek
Bliznowiec – objawy
Bliznowce mogą przybierać różne rozmiary, kształty oraz kolory. Zwykle są barwy sino-czerwonej – w późniejszym stadium przybierają barwę matowobiałą. Posiadają gładką, lśniącą powierzchnię oraz wyraźne odgraniczenie od otaczającej, zdrowej skóry. Ten keloid jest znacznie twardszy w dotyku niż otaczająca go skóra. Posiadają zdolność do stopniowego, powolnego powiększania rozmiarów.
Bliznowce przybierają różny wygląd w zależności od sposobu naruszenia tkanki:
Bliznowiec po cesarce – może pojawić się nawet kilka miesięcy po zabiegu, jest wynikiem uszkodzenia skóry, poprzez nadmierny rozrost tkanki włóknistej. Nie oznacza on źle zszytej rany pooperacyjnej, a także nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia kobiety. Bliznowiec po operacji pieprzyka, po operacji tarczycy oraz po szczepieniu wygląda podobnie.
Bliznowiec – leczenie
Zarówno w przypadku bliznowca samoistnego, jak i wtórnego, najważniejsza jest profilaktyka, czyli ochrona skóry przed urazami w celu uniknięcia schorzenia. Osoby, które mają szczególne predyspozycje i jednocześnie są dość aktywne fizycznie, powinny szczególnie chronić się przed urazami. Leczenie bliznowca ma charakter wyłącznie miejscowy, a dzielone jest ono na zachowawcze oraz chirurgiczne.
Bliznowiec – usuwanie
Usuwanie bliznowców nie należy do najprostszych zabiegów. Usunięcie keloidu może skutkować powstaniem nowej rany w tym miejscu, ponieważ organizm będzie chciał zabliźnić ranę na swój sposób. Często wymagana jest interwencja lekarza chirurga. Wyróżnia się następujące metody usuwania bliznowców:
- zabieg z użyciem lasera CO2
- klasyczne chirurgiczne wycięcie bliznowca
- wymrażanie zmienionej tkanki ciekłym azotem – krioterapia
- terapia radiacyjna
- opatrunki uciskowe przy poparzeniach
- zastrzyki z kortykosteroidami
- zastrzyki interferonu gamma, które hamują syntezę kolagenu i procesy włóknienia
- olejki i maści nawilżające z wyciągiem z roślin, z alantoiną z dodatkiem heparyny lub jej pochodnych oraz z silikonem. Powinno stosować się je natychmiast po zagojeniu rany.