Szacuje się, że z problemem łuszczycy mierzy się nawet 2% populacji o białym kolorze skóry. Przyczyny jej powstawania są bardzo złożone. Jakie są objawy łuszczycy? Czy jest zaraźliwa? Jak można z nią walczyć?
Łuszczyca: wstydliwa choroba
Łuszczyca to przewlekła, nawracająca i zapalna choroba skóry, choć czasami zdarza się, że atakuje również (lub tylko) paznokcie. Zmiany skórne mogą mieć różne nasilenie, w trakcie choroby występują etapy zaostrzenia i remisji. Objawy łuszczycy to zaczerwieniona skóra, na której występują różnych rozmiarów grudki oraz jasne łuski, odrywające się od powierzchni skóry. Występować może także tak zwany objaw Auspitza – skóra jest bardzo wrażliwa, a jej nawet drobne przetarcie czy uderzenie wywołuje uszkodzenie naczyń krwionośnych i drobne krwawienie w miejscu zerwania się łuski.
Łuszczyca pojawia się zazwyczaj w określonych miejscach na ciele. Są to:
- łokcie;
- kolana;
- skóra głowy (w częściach, gdzie występuje owłosienie);
- w stanie bardziej zapalnym ramiona i nogi, a także inne części ciała (duża powierzchnia skóry na całym ciele).
Warto podkreślić, że łuszczyca jest jedną z najczęściej występujących chorób skóry. Pojawia się u obu płci z równą częstotliwością (jedynie odmiana łuszczycy stawowej nieco częściej pojawia się u kobiet). Pierwsze objawy mogą ukazać się w zasadzie w każdym wieku, choć najczęściej jest to okres dojrzewania oraz czas pomiędzy 45. a 60. rokiem życia.
Jakie są przyczyny powstawania łuszczycy?
Przyczyny powstawania łuszczycy nie są dokładnie znane i ciężko je określić jednoznacznie, mimo iż to schorzenie występuje dość często i jest medycynie znane od lat. Ocenia się jednak, że do głównych przyczyn należą czynniki genetyczne oraz immunologiczne. Łuszczyca często jest dziedziczona (lekarze oceniają, że u ok. 30% chorych to schorzenie występuje rodzinnie, czyli na przykład też u rodziców). W przypadku, gdy na łuszczycę choruje oboje rodziców, prawdopodobieństwo jej wystąpienia u dziecka sięga około 50-70%. Jeśli schorzenie ma jeden rodzic, ryzyko zachorowania u dziecka szacowane jest na 10-20%.
Istnieje szereg czynników wewnątrzustrojowych i zewnątrzustrojowych, które zwiększają ryzyko wystąpienia łuszczycy. Są to między innymi:
- czynniki hormonalne (okres menopauzy, ciąża, poród i czas karmienia piersią, dojrzewanie);
- przewlekłe infekcje grzybicze i bakteryjne;
- infekcje paciorkowcowe;
- dermatozy zapalne (np. trądzik lub łojotokowe zapalenie skóry);
- przewlekły stres;
- niezdrowa dieta, palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.
Czy łuszczyca jest zaraźliwa?
Zdarza się, że przy pierwszym kontakcie z łuszczycą ludzie zastanawiają się, czy jest to choroba zaraźliwa. Warto więc podkreślić, że pomimo tego, iż jest to schorzenie zapalne i przewlekłe, to nie jest zaraźliwe. Jedyną formą, o której w sposób niedosłowny można mówić o przekazywaniu choroby, jest dziedziczenie. W takich przypadkach, jak na przykład poprzez drogę kropelkową czy przez kontakt z osobą chorą, nie ma możliwości zarażenia się łuszczycą.
Jak skutecznie leczyć łuszczycę?
Na sposób i zakres leczenia łuszczycy ma przede wszystkim wpływ rodzaj choroby oraz to, jakie części ciała (i w jakim stopniu) zajęła. W lekkich przypadkach stosuje się leczenie miejscowe, pomocne są wówczas specjalne maści. Natomiast, jeśli zmiany skórne występują w stopniu zaawansowanym i pojawiają się na większej powierzchni skóry na ciele, lekarze wdrażają leczenie ogólnoustrojowe oraz miejscowe. Kuracja skupia się zazwyczaj w pierwszej kolejności na usunięciu łusek łuszczycowych ze zmienionego obszaru, a następnie na spowolnieniu postępu choroby. O środkach stosowanych podczas leczenia decyduje lekarz, analizując indywidualną sytuację danego pacjenta.
Jak walczyć z łuszczycą na co dzień?
Przy zahamowaniu postępu łuszczycy duże znaczenie ma prawidłowa dieta, która może też wydłużyć czas remisji. Należy jednak pamiętać, że zbilansowany i zdrowy sposób odżywiania się nie spowoduje, że choroba całkowicie zniknie.
W diecie osób zmagających się z łuszczycą powinny znaleźć się posiłki bogate między innymi w wysokiej jakości białko, cynk, błonnik pokarmowy oraz jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Należy także zwrócić uwagę na to, by spożywać produkty bogate w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (jak A, D, E) i w wodzie (jak C czy grupa witaminy B). W diecie przy łuszczycy należy natomiast unikać między innymi czerwonego mięsa, produktów wzmagających histaminę powodującą uczucie swędzenia (np. truskawek, pomarańczy, ananasów), przetworzonego jedzenia, cukru, kawy i alkoholu. Powinno się też zrezygnować z palenia papierosów.
Rodzaje łuszczycy
Łuszczyca jest chorobą, która może występować w wielu, bardzo różnych odmianach. Można wyróżnić między innymi łuszczycę:
- zwykłą (typową, gdzie zmiany występują najczęściej na łokciach, kolanach i głowie);
- zadawnioną (zmiany są duże i zgrubiałe, pozostają na skórze na długo);
- stawową (w stawach pojawiają się stany zapalne, może pojawić się pod postacią różnych typów tej odmiany choroby);
- odwrócona (zmiany pojawiają się w miejscach nietypowych dla łuszczycy, np. na brzuchu czy twarzy).