Grzybica paznokci (onychomikoza) jest powszechnie spotykaną chorobą w gabinecie lekarza dermatologa. Wywołują ją w większości dermatofity z rodzaju Trichophyton. Szacuje się, że problem ten może dotyczyć nawet 10% populacji.
Schorzenie to częściej dotyka paznokci stóp, niż dłoni, co wiąże się z zamkniętym środowiskiem w jakim znajdują stopy. Jednak to grzybica paznokci rąk jest szczególnie dokuczliwa dla pacjentów, gdyż miejsca te są widoczne podczas codziennych aktywności. Z czym związana jest grzybica paznokci i jakie są jej czynniki ryzyka? I najważniejsze pytanie – jak wyleczyć grzybicę paznokci?
Grzybica paznokci związana jest z pewnymi czynnikami ryzyka:
- ucisk mechaniczny – grzybica paznokci u stóp jest często związana z noszeniem niedopasowanego, za ciasnego obuwia;
- przyjmowanie leków immunosupresyjnych;
- niedobory odporności;
- zaburzenia hormonalne (niedoczynność tarczycy, zespół Cushinga);
- cukrzyca;
- palenie tytoniu;
- zaawansowany wiek;
- długotrwałe moczenie stóp;
- nadmierna potliwość, ciepły, wilgotny klimat.
Nie są to główne przyczyny grzybicy paznokci, jednak istotnie sprzyjają zakażeniu płytki paznokciowej grzybami. Oprócz grzybów z rodzaju Trichophyton, warto wspomnieć także o pleśniowcach Scopulariopsis brevicaulis – ten grzyb na paznokciu odpowiada za rozwój choroby w obrębie paluchów stopy.
Grzybica paznokci – różnicowanie
Choroby paznokci u nóg i rąk to nie tylko zmiany grzybicze. Grzybicę paznokci należy różnicować przede wszystkim z:
- łuszczycą paznokci (psoriasis unguium) – w odróżnieniu od grzybicy zajmuje symetrycznie płytki paznokciowe, co więcej obecne są często charakterystyczne dla łuszczycy naparstkowate wgłębienia. Grzybica pod paznokciem może imitować hiperkeratozę podpaznokciową;
- zmianami troficznymi – zajmują one zazwyczaj cały paznokieć i w odróżnieniu od grzybicy zaczynają zajmować paznokieć od części bliższej płytki paznokciowej;
- liszajem płaskim – choroba ta charakteryzuje się typowym podłużnym bruzdowaniem płytki paznokciowej, oprócz zmian w obrębie płytek, liszajowi towarzyszą zmiany skórne i zmiany w obrębie błon śluzowych.
Grzybica paznokci – czy domowe sposoby walki z chorobą są skuteczne?
Nie warto tracić czasu na próby samodzielnego wyleczenia grzybicy. Paznokcie z grzybicą są źródłem zakażenia dla otoczenia oraz samozakażenia poprzez przeniesienie choroby na kolejne paznokcie. Sprzyjają temu właśnie domowe sposoby leczenia, takie jak wcieranie oliwy czy specjalnych olejków w płytkę paznokciową. Specjaliści nie polecają produktów domowego użytku, takich jak sok z cytryny, czy ocet jabłkowy, ponieważ nie wykazują one skuteczności i nie prowadzą do pełnego wyleczenia choroby, jaką jest grzybica paznokcia. W celu leczenia tego schorzenia warto skonsultować się z lekarzem.
Częste pytania
Objawy
Jak wygląda grzybica paznokci? Charakterystyczne cechy płytki paznokciowej zajętej grzybicą, to przede wszystkim zmiana jej barwy. Grzybica na paznokciu sprawia, że przybierają one kolor żółto-brunatny lub zielonkawy. Inne objawy grzybicy paznokci to łamliwość, zgrubienie, a także rozwarstwianie się paznokcia. Pierwsze zmiany pojawiają się na wolnym brzegu paznokcia lub zaczynają się od strony bocznej wału paznokciowego. Płytki paznokciowe zajęte przez grzyby mogą także wykazywać pobruzdowanie. W przypadku grzybicy wywołanej grzybami pleśniowymi możliwe jest także zajęcie tkanek okołopaznokciowych i rozwój w ich obrębie stanu zapalnego.
Leczenie dermatologiczne
Każdy pacjent, którego dotknął ten problem zastanawia się, jak leczyć grzybicę paznokci? W leczeniu zastosowanie znajdują doustne leki przeciwgrzybicze takie, jak: flukonazol, itrakonazol oraz terbinafina. Rzadziej stosuje się ketokonazol ze względu na jego niekorzystny wpływ na wątrobę oraz interakcje, w jakie wchodzi z innymi lekami. Miejscowe leczenie grzybicy paznokci polega między innymi na zastosowaniu preparatu o nazwie cyklopiroks w postaci 8% roztworu. Ta substancja przeciwgrzybicza dostępna jest w wygodnej postaci lakieru do paznokci.
Potwierdzeniem całkowitego wyleczenia grzybicy paznokci jest ujemny wynik badania mykologicznego. Należy także pamiętać, że konieczne jest pozbycie się obuwia, które było noszone podczas infekcji paznokci, ponieważ jest ono siedliskiem grzybów, które mogą skutkować nawrotem choroby. W bardzo zaawansowanych przypadkach choroby konieczne bywa chirurgiczne leczenie zmienionych grzybiczo paznokci.
Grzybica na paznokciach, w tym szczególnie grzybica paznokci u nóg ma przewlekły, wieloletni przebieg, a zmiany grzybicze na paznokciach mogą być źródłem zakażenia dla otoczenia. Warto mieć także świadomość, że schorzenie to ma tendencję do nawracania. Wyjątkowo trudno poddaje się leczeniu zaawansowana grzybica paznokci, dlatego po zauważeniu niepokojących objawów, warto jak najszybciej skonsultować zmiany na paznokciach z lekarzem specjalistą. Nieleczona grzybica paznokci z pewnością nie zniknie samoistnie, bez wdrożenia odpowiedniego leczenia.