Hirsutyzm

Hirsutyzm jest to schorzenie polegające na występowaniu nadmiernego owłosienia w okolicach androgenozależnych u płci żeńskiej. Do tych okolic  należą: obszar nad górną wargą, podbródek, kark, klatka piersiowa, okolica lędźwiowa, brzuch, jak również uda czy stopy.

Jest to problem, który dotyczy 5-10% populacji kobiet.

Hirsutyzm – przyczyny

Hirsutyzm może być objawem wielu różnych chorób ogólnoustrojowych, związanych z problemami endokrynologicznymi, ginekologicznymi oraz dermatologicznymi. Najczęstszą przyczyną powstawania tego schorzenia jest nadmiar męskich hormonów płciowych (androgenów), głównie testosteronu. W większości  przypadków są to choroby jajników tj. zespół policystycznych jajników, choroby nadnerczy, przysadki, podwzgórza, insulinooporność.  

Schorzenie to również może być wywołane lekami, w szczególności środkami antykoncepcyjnymi, pochodnymi progesteronu, steroidami lub androgenami.

Hirsutyzm często występuje też z otyłością, nadciśnieniem tętniczym, rozstępami i cukrzycą typu 2.

Hirsutyzm – objawy

Hirsutyzm może przybierać różne postacie – od niewielkiego owłosienia klatki piersiowej i meszku na twarzy do wyraźnego owłosienia na twarzy, czemu często towarzyszy łojotok, trądzik i łysienie w okolicy skroniowej.

Oprócz nadmiernego owłosienia wysoki poziom androgenów w organizmie kobiety może prowadzić też do innych objawów, które określa się jako wirylizacja. Są to:

• obniżony głos,
• łysienie typu męskiego,
• zmniejszenie wielkości biustu,
• zwiększenie masy mięśniowej,
• powiększenie łechtaczki.

Hirsutyzm – diagnostyka

Hirsutyzm najczęściej diagnozowany jest przez lekarza dermatologa. Pacjenci zgłaszają się do lekarza tej specjalizacji z przyczyn kosmetycznych.

Diagnostykę i leczenie tego schorzenia można rozpocząć zarówno u dermatologa, jak i lekarza pierwszego kontaktu. Przeważnie nadmiernemu owłosieniu towarzyszą zaburzenia hormonalne, które powinny być kontrolowane u endokrynologa. Kobietom z problemami menstruacyjnymi lub z ostrym hirsutyzmem lekarze zlecają zbadanie poziomu hormonów. Czasami wykonywana jest także tomografia komputerowa albo USG oraz procedury diagnostyczne służące potwierdzeniu lub wykluczeniu chorób, które mogły doprowadzić do hirsutyzmu.

By rozpoznać problem i ocenić jego nasilenie, specjaliści mają do dyspozycji skalę punktową, zwaną skalą Ferrimana-Gallwaya. Jeśli hirsutyzm przybiera łagodną postać  i nie ma innych objawów sugerujących nadprodukcję androgenów, zazwyczaj nie ma potrzeby wykonywania dodatkowych badań.

Hirsutyzm – leczenie

Hirsutyzm leczy się kompleksowo. Oprócz proponowanego leczenia farmakologicznego, gdzie stosuje się zwykle środki antykoncepcyjne, androgeny lub kremy do stosowania miejscowego, zaleca się również szereg zabiegów kosmetycznych obejmujących mechaniczne usuwanie owłosienia. W tym celu można skorzystać z depilacji laserem, woskiem, kremem, depilatorem oraz usuwać zbędne owłosienie pęsetą czy maszynką.

Z naturalnych metod leczenia hirsutyzmu warto wprowadzić odpowiednie nawyki żywieniowe. U osób otyłych, z nadmierną masą ciała warto wprowadzić dietę niskokaloryczną. Posiłki powinny być zjadane w mniejszych porcjach co kilka godzin, bez pomijania śniadań. Żywność należy wybierać nieprzetworzoną, świeżą, o niskim indeksie glikemicznym, by nie doprowadzać do skoków glikemii w ciągu dnia oraz ubogą w tłuszcze nasycone. Źródłem witamin i minerałów powinny być owoce, warzywa oraz produkty pełnoziarniste i chude mięso.  Należy zadbać również o odpowiednie nawodnienie.