Kaszak

W medycznym mianownictwie kaszak znany jest pod nazwą cysty naskórkowej. Jest to dość powszechna przypadłość, dlatego też wiele osób pragnie dowiedzieć się, co to jest kaszak. Warto podkreślić, że kaszak nie ma charakteru nowotworowego.

Jest to zmiana łagodna, która najczęściej wiąże się z defektem natury estetycznej. Szczególnie problematyczne pod względem estetycznym są kaszaki na twarzy oraz kaszak na szyi, czy kaszak za uchem gdyż okolice te są najbardziej eksponowane – kaszaka w takim miejscu trudno jest ukryć pod ubraniem. Podejrzenie kaszaka wymaga badania lekarskiego, co pozwoli na pewne potwierdzenie zmiany i wykluczenie innych nieprawidłowości. Jak wygląda kaszak? Jakie są jego przyczyny i wreszcie – jak usunąć kaszak?

Kaszak – przyczyny

Przyczyną pojawienia się kaszaka jest zamknięcie ujścia gruczołów łojowych, co skutkuje powiększeniem się gruczołu i przekształceniem go w cystę. W jej wnętrzu znajdują się przede wszystkim substancje łojowe oraz komórki naskórka i fragmenty mieszków włosowych. Kaszaki mogą zawierać w swoim wnętrzu również cholesterol oraz keratynę. Cysta naskórkowa rzadko powstaje poza skórą. Te pozaskórne lokalizacje związane są zazwyczaj z zaburzeniami rozwojowymi – są więc wrodzone. Warto wspomnieć, że kaszaki bardzo rzadko pojawiają się u dzieci. U dziecka kaszak pod skórą powinien być zróżnicowany z torbielą skórną, która jest zmianą wrodzoną. U osób dorosłych kaszaki powinny być zróżnicowane przede wszystkim z tłuszczakami, które są najczęstszymi guzami tkanek miękkich.

Czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo powstania kaszaka, to przede wszystkim:

• okres dojrzewania – związany jest ze zmianami hormonalnymi, które wpływają na funkcjonowanie gruczołów łojowych;
• mechaniczne uszkodzenia mieszków włosowych (w ten sposób może powstawać np. kaszak na głowie);
• długotrwała ekspozycja na promieniowanie słoneczne;
• nieprawidłowa higiena, która predysponuje do zaczopowania ujścia gruczołu łojowego;
• stany zapalne skóry;
• czynniki genetyczne – występowanie kaszaków może wiązać się z pewnymi zespołami genetycznymi.

Kaszak – objawy

Kaszak jest zmianą niebolesną i zazwyczaj nie wiąże się z dodatkowymi objawami klinicznymi. Ból może pojawić się, gdy doszło do wtórnego nadkażenia kaszaka. Cysta naskórkowa może rosnąć przez wiele lat i nie dawać innych dolegliwości, jednak wiąże się z ryzykiem rozwoju stanu zapalnego. Dlatego powinno się dążyć do usunięcia tej zmiany.

Kaszak – jak wygląda?

Kaszak (cysta naskórkowa) to zazwyczaj niewielki, kilkumilimetrowy lub kilkucentymetrowy guzek. Kaszak pod skórą jest przesuwalny względem podłoża, skóra pokrywająca zmianę jest zazwyczaj niezmieniona. Zmiana ta jest często zlokalizowana na twarzy i owłosionej skórze głowy. Kaszak na karku oraz kaszak na plecach to także częsta lokalizacja tej zmiany. Czasami na powierzchni kaszaka można dostrzec ciemniejszym punkt, który odpowiada zaczopowanemu przewodowi mieszka włosowego. Można też zaobserwować zagłębienie w centralnej części zmiany. Zdarza się, że dochodzi do samoistnego opróżnienia kaszaka, ma to miejsce szczególnie w przypadku drażnienia mechanicznego. Treść która się z niego wydostaje ma zazwyczaj żółtawą barwę i może mieć nieprzyjemny zapach.

Kaszak – usuwanie

Należy pamiętać o zaniechaniu samodzielnych prób usunięcia kaszaka, gdyż może to grozić rozwojem zakażenia bakteryjnego i powstaniem nieestetycznych blizn. Usuwanie kaszaków powinien przeprowadzać lekarz, który dobierze indywidualnie najlepszą metodą leczenia. Wybór leczenia zależy między innymi od rozmiarów kaszaka i jego lokalizacji.

Dostępne metody leczenia kaszaków, to przede wszystkim:

• usunięcie kaszaka metodą chirurgiczną – metoda z wyboru przy kaszakach osiągających większe rozmiary, pozwala na trwałe usunięcie zmiany i rzadko wiąże się z nawrotami;
• usuwanie kaszaka drogą laseroterapii i kriochirurgii – metody te są możliwe do zastosowanie przy mniejszych rozmiarach kaszaka, są to metody bezkrwawe, które charakteryzują się bardzo dobrymi efektami kosmetycznymi;
• nacięcie i drenaż torbieli naskórkowej – niesie ze sobą większe ryzyko nawrotu kaszaka, w porównaniu z usunięciem chirurgicznym;
• usuwanie kaszaka metodą elektrokoagulacji – jest to mało inwazyjny zabieg, polegający na wykorzystaniu prądu elektrycznego celem koagulacji i usunięcia zmiany;
• antybiotykoterapia – stosowana jest w przypadku nadkażenia bakteryjnego, wyleczenie nadkażenia umożliwia przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego usunięcia kaszaka

Najskuteczniejszą metodą usunięcia kaszaka jest leczenie chirurgiczne. Jest to zabieg stosunkowo krótki i możliwy do wykonania w trybie ambulatoryjnym – nie jest wymagany pobyt w szpitalu. Co ważne, jest bezbolesny, ponieważ lekarz stosuje w tym przypadku skuteczne znieczulenie miejscowe, dzięki czemu mimo zachowanej świadomości pacjent nie odczuwa dyskomfortu. Trudniejszą lokalizacją może się okazać kaszak pod okiem oraz kaszak na powiece, jednak doświadczony lekarz poradzi sobie również z takim umiejscowieniem zmiany. Usunięty w całości kaszak nie wymaga leczenia uzupełniającego.