Rumień zakaźny

Rumień zakaźny (łac. erythema infectiosum) jest chorobą wysypkową charakterystyczną dla wieku dziecięcego. Przyczyną choroby jest zakażenie parwowirusem B19. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową (kaszel, kichanie), ale możliwe jest także przeniesienie zakażenia na płód drogą łożyska oraz zakażenie drogą krwiopochodną (na przykład przez przetoczenie krwi).

Kłopotliwy problem, czyli rumień zakaźny

Schorzenie to nazywane jest również chorobą piątą i ze względu na charakterystyczny obraz kliniczny – zespołem spoliczkowanego dziecka. Okres wylęgania choroby, czyli czas od momentu zakażenia, do wystąpienia pierwszych objawów wynosi średnio od 4 do 14 dni.

Parwowirus B19 może wywoływać nie tylko rumień zakaźny – odpowiada także za wystąpienie zespołu rękawiczek i skarpetek, aplazji czerwonokrwinkowej oraz przemijającego zespołu aplastycznego. Wirus ten ma powinowactwo do komórek szpiku kostnego, odpowiedzialnych za wytwarzanie krwinek, co sprawia, że jednym z powikłań choroby może być niedokrwistość.

Rozpoznanie rumienia zakaźnego jest stawiane na podstawie obrazu klinicznego prezentowanego przez pacjenta, zazwyczaj do postawienia diagnozy nie są konieczne badania dodatkowe. W badaniach laboratoryjnych można zauważyć leukopenię z limfocytozą.

Rumień zakaźny – objawy

Schorzenie kliniczne przebiega w dwóch etapach. Początkowo rumień zakaźny objawia się nieżytem górnych dróg oddechowych (katarem, kaszlem, bólem gardła). Objawom nieżytowym może towarzyszyć gorączka, nudności, wymioty, a także bóle głowy i mięśni.

Po około tygodniu pojawiają się typowe zmiany skórne, czyli:

• rumień zlokalizowany na twarzy – często przyjmuje kształt motyla (pojawia się na obu policzkach, z zaoszczędzeniem nosa i okolicy ust), jednak może dotyczyć tylko jednej strony twarzy, co daje obraz “dziecka spoliczkowanego”;
• girlandowata wysypka – obejmuje tułów i kończyny, z zaoszczędzeniem dłoni i podeszew. Ma postać rumieniowo-grudkową, w późniejszym czasie zmiany skórne zlewają się i przyjmują kształt podobny do koronek (girland). Wysypka utrzymuje się zwykle przez około 10 dni. Za jej wystąpienie odpowiada reakcja związana z obecnością kompleksów immunologicznych. Wysypka w rumieniu zakaźnym może być bardziej intensywna po wysiłku fizycznym, a także w sytuacji stresowej.

Rumień zakaźny u dorosłych

Rumień zakaźny u dorosłych bardzo często przebiega w sposób bezobjawowy i nie występują charakterystyczne dla tej choroby objawy skórne. Tylko w 50% przypadków mamy do czynienia z obecnością charakterystycznej dla rumienia zakaźnego girlandowatej wysypki. U dorosłych i starszych dzieci częściej spotkamy się ze świądem związanym z obecnością zmian skórnych.

Rumień zakaźny u dzieci

Rumień zakaźny u dzieci pojawia się najczęściej w wieku od 5 do 15 roku życia. Rumień u dziecka ma przebieg typowy dla tej choroby. Częściej niż u osób dorosłych występuje charakterystyczna dla choroby girlandowata wysypka. Warto mieć świadomość, że największa zakaźność dla otoczenia jest związana z okresem przedwysypkowym, a sam rumień u dzieci rzadziej objawia się świądem skóry.

Rumień zakaźny, a ciąża

Zakażenie parwowirusem B19 może być niebezpieczne szczególnie dla kobiet w ciąży, dlatego warto dowiedzieć się więcej o zagadnieniu rumień zakaźny a ciąża. Rumień zakaźny w ciąży może spowodować wystąpienie groźnego powikłania, jakim jest  nieimmunologiczny obrzęk płodu. Największa szansa przeniesienia zakażenia drogą łożyska na płód występuje w II trymestrze ciąży. Zakażenie parwowirusem B19 może grozić rozwojem wewnątrzmacicznej niedokrwistości, poronieniem i obumarciem płodu. Dlatego właśnie w przypadku potwierdzonego kontaktu kobiety ciężarnej z osobą chorą na rumień zakaźnego należy wykonać u kobiety badanie na obecność przeciwciał skierowanych przeciwko wirusowi. Stwierdzenie obecności przeciwciał klasy IgM świadczy o rozwijającym się u kobiety ostrym zakażeniu, co wymaga konsultacji z lekarzem ginekologiem i monitorowania stanu płodu.

Rumień zakaźny – leczenie dermatologiczne

Rumień zakaźny nie wymaga leczenia przyczynowego. W leczeniu dermatologicznym objawowym zastosowanie znajdują leki przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol i ibuprofen, które oprócz obniżania temperatury ciała działają także przeciwbólowo, co jest pomocne, gdy chorobie towarzyszy ból mięśni lub ból głowy. Warto również pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu, szczególnie w okresie gorączkowym.

Rumień zakaźny – powikłania

Wystąpienie rumienia zakaźnego może wiązać się z powikłaniami. Powikłania po rumieniu zakaźnym, to przede wszystkim:

• zapalenie stawów – najczęstsze powikłanie rumienia zakaźnego, dotyczy głównie nastolatek i młodych kobiet i co ważne – nie powoduje trwałego uszkodzenia stawów. Co ciekawe, zapalenie stawów może być jedynym objawem zakażenia rumieniem zakaźnym, może nie towarzyszyć mu charakterystyczne, girlandowata wysypka, co znacznie utrudnia rozpoznanie. Najczęściej zajęte są stawy śródręczne, nadgarstkowe, kolanowe, a także stawy skokowe.
• przemijająca niedokrwistość – u niektórych pacjentów wystąpi przejściowe obniżenie stężenia hemoglobiny, które zazwyczaj nie wymaga interwencji leczniczej.

Umów wizytę w Klinice Murano

Podejrzewasz u siebie lub swojego dziecka rumień zakaźny? Nie zwlekaj, umów się do dermatologa!