Dietetyk kliniczny: w czym może Ci pomóc?

Dietetyk zajmuje się doradztwem żywieniowym, czyli m.in. układaniem diet dla pacjentów, odpowiadających ich indywidualnym potrzebom, nawykom czy upodobaniom. Dietetyk kliniczny specjalizuje się natomiast w zasadach żywienia podczas różnych chorób. W czym dokładnie może pomóc?

Czym się zajmuje dietetyk kliniczny?

W skrócie: dietetyk kliniczny odpowiada za skomponowanie planu dietetycznego odpowiedniej do stanu zdrowia chorego pacjenta. Zakres jego działań jest jednak tak naprawdę o wiele szerszy – pomaga zmienić nawyki żywieniowe pacjentów, często też edukuje, uświadamiając im jak ogromną rolę dla zdrowia i ogólnego samopoczucia pełni odżywianie, wykonuje pomiary antropometryczne, analizuje wyniki badań laboratoryjnych oraz prowadzi niezbędną dokumentację. Specjalista ten określa jak najlepiej dopasować dietę do etapu i objawów choroby oraz sposobu leczenia pacjenta, aby była pomocna w procesie rekonwalescencji i współgrała z przyjmowanymi lekami. Dietetyk bierze też pod uwagę, jak układ nerwowy czy krwionośny wpływa na układ pokarmowy chorego.

Na początku współpracy z pacjentem, dietetyk powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad, aby ustalić z jakimi schorzeniami i dolegliwościami zmaga się osoba chora oraz jak do tej pory wyglądała jej dieta i nawyki żywieniowe.

Jeżeli chory nie wie dokładnie co jest przyczyną jego niepokojących objawów, dietetyk może polecić konsultację z lekarzem i wykonanie niezbędnych badań (sam nie może wystawić skierowania czy postawić diagnozy, może jedynie zasugerować z jakim lekarzem się skontaktować i w jakim celu). 

Natomiast w przypadku, gdy pacjent wie dokładnie z jaką chorobą się mierzy i ma ze sobą wyniki badań z ostatnich 12 miesięcy, dietetyk kliniczny może przystąpić do pracy. Ustala wówczas dietę na kilka kolejnych tygodni, dostosowując ją do indywidualnych potrzeb i sytuacji konkretnej osoby. Często też szczegółowo wyjaśnia i tłumaczy rolę odpowiedniego żywienia i jego wpływu na zdrowie. Dietetyk przekazuje również ogólne wskazówki na temat tego, czego w diecie należy unikać (bo np. może w przypadku danej choroby szczególnie zaszkodzić), a co można spożywać. 

W czym pomóc może dietetyk kliniczny?

Często dietetyk kliniczny postrzegany jest jako specjalista, który przygotowuje odpowiednią dietę i zmienia nawyki żywieniowe u osób z otyłością czy nadwagą, jednak w rzeczywistości ten specjalista pomaga dużo większej grupie pacjentów. Nierzadko ma pod swoją opieką ludzi po operacjach lub w trakcie rehabilitacji, a także osoby starsze, mierzące się z różnymi chorobami, brakiem lub zaburzeniem apetytu czy łaknienia, co nierzadko pojawia się wraz z wiekiem u wielu seniorów. 

Do dietetyka klinicznego możesz się zgłosić, jeśli cierpisz, na któreś z poniższych schorzeń: 

• cukrzyca;
• problemy z tarczycą (nadczynność lub niedoczynność tarczycy);
• insulinooporność;
• hipoglikemia;
• choroby jelit (wrzodziejące zapalenie jelit, przerost flory bakteryjnej, zespół jelita drażliwego oraz inne);
• refluks żołądkowo-przełykowy;
• Hashimoto;
• choroba Gravesa-Basedowa;
• osteoporoza;
• choroba wrzodowa;
• problemy skórne (jak łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry);
• zaburzenia miesiączkowania;
• anemia i niedokrwistość;
• nadciśnienie.

Wybierając się na wizytę do dietetyka klinicznego (podobnie jak do każdego innego specjalisty, który ma pomóc Ci zadbać o zdrowie), pamiętaj, by powiedzieć szczerze i dokładnie o swoim stanie zdrowia i wszelkich dolegliwościach, niczego nie zatajając. Rolą tej osoby jest Ci pomóc, a będzie mogła to zrobić tylko wtedy, gdy będzie miała pełen ogląd na Twoje nawyki żywieniowe oraz występujące objawy niepożądane czy przyjmowane regularnie leki.

Dietetyk kliniczny: wiedza i wykształcenie

Decydując się na współpracę z tym specjalistą warto mieć świadomość, że dietetyk to nie lekarz – choć często zdarza się, że jest tak postrzegany. Dietetyka jest gałęzią medycyny, jednak dietetyk nie może wystawić recepty, skierowania czy zwolnienia, nie powinien też stawiać diagnoz, ponieważ jest to kompetencja lekarza. Dzieła to też w drugą stronę – medyk nie powinien przygotowywać diet dla swoich pacjentów, a pozostawić to zadanie specjalizującemu się w tym zakresie dietetykowi. Najczęściej tacy specjaliści po prostu ze sobą współpracują, pomagając np. wrócić do pełni zdrowia osobom po operacjach czy chorobie. 

W Polsce nie ma regulacji ustawowych określających ściśle zawód dietetyka, przez co pacjenci mogą niestety trafić na tzw. „pseudodietetyków” oraz osoby z niewystarczającą wiedzą. Jakie więc wykształcenie powinien zdobyć dietetyk kliniczny? Przede wszystkim taki specjalista powinien skończyć studia na kierunku dietetyka, a następnie ukończyć specjalizację kliniczną. Wiedzę i umiejętności można pogłębiać na studiach podyplomowych czy kursach. 

Wybierając dietetyka klinicznego, który poprowadzi Cię ku zdrowym nawykom żywieniowym w trakcie choroby, pamiętaj też, że warto sprawdzić na jakiej uczelni zdobywał wykształcenie – najbardziej doceniane w tym obszarze są uniwersytety medyczne oraz przyrodnicze.