Szczelina odbytu

Szczelina odbytu objawia się jako podłużne, bardzo bolesne pęknięcie/rozerwanie błony śluzowej wyściełającej kanał odbytu. Można rozróżnić dwa rodzaje schorzenia:

• postać ostra- zaczyna się nagle; często po oddaniu twardszego stolca wyczuwalny jest nagły i przeszywający ból o różnym nasileniu, któremu towarzyszy niewielkie krwawienie. Ból utrzymuje się przez kilka godzin po oddaniu stolca a pęknięcie może zagoić się samoistnie w ciągu kilku dni;
• postać przewlekła- następstwo niezagojonej szczeliny odbytu w postaci ostrej, kiedy pęknięcie/ubytek nie zostaje wyleczony oraz dochodzi do częstych nawrotów choroby.

Szczelina odbytu to jedna z częściej spotykanych chorób końcowego odcinka pokarmowego (druga po hemoroidach) oraz przyczyn krwawienia z odbytu. Wśród pacjentów chorych proktologicznie stanowi 6-15% wszystkich zachorowań a dotyka zwłaszcza osoby w wieku 20-40 lat. Zdarzają się przypadki występowania szczeliny odbytu u dzieci, przebieg choroby jest wówczas analogiczny jak w przypadku osoby dorosłej natomiast główne odrębności związane są z przyczynami jej powstawania.

Szczelina odbytu – przyczyny powstawania

Szczelina odbytu jest dolegliwością o złożonej patogenezie a do jej powstania może doprowadzić wiele czynników. Bardzo często do pęknięcia śluzówki dochodzi na skutek zaparć wywołanych zbyt twardym, zbitym stolcem. U kobiet czynnikiem ryzyka jest długi, ciężki poród oraz wysoka masa urodzeniowa dziecka. Istnieją również teorie mówiące, że szczelina odbytu może być następstwem częstych biegunek, seksu analnego czy też zapalenia gruczołów odbytowych.

W przypadku dzieci podstawowym i bardzo częstym problemem prowadzącym do powstania szczeliny odbytu są zaparcia. Jeszcze innymi prawdopodobnymi przyczynami jest choroba Leśniowskiego- Crohna oraz alergia na białko mleka krowiego.

Szczelina odbytu – objawy

Ze szczeliną odbytu mogą być związane różnego rodzaju dolegliwości. Niektórzy pacjenci przejdą schorzenie bezobjawowo, gdyż ból związany z pęknięciem będzie niewielki, jednak znacznie częściej przebieg choroby jest zdecydowanie ostrzejszy. Pacjenci pytani o najczęściej występujące dolegliwości jako najbardziej uporczywe wymieniają silny ból przy oddawaniu stolca, pieczenie i świąd jak również zauważalne krwawienie z odbytu o różnym nasileniu (od niewielkiego po czasem bardzo obfite).

Szczelina odbytu – leczenie

Pacjent u którego zachodzi podejrzenie wystąpienia szczeliny odbytu powinien zgłosić się do lekarza proktologa, który przeprowadzi szczegółowy wywiad  oraz wykona badanie per rectum. Podstawowym sposobem leczenia jest leczenie zachowawcze i w znacznej większości przypadków przynosi ono oczekiwany rezultat. Polega na zażywaniu leków przeciwzapalnych oraz zmiękczających i rozluźniających stolec. Dodatkowo pacjentowi zaleca się w warunkach domowych częste nasiadówki w ciepłej wodzie oraz zastosowanie diety wysokobłonnikowej bardzo pomocnej przy zaparciach.

Dopiero gdy powyżej wymienione sposoby leczenia nie przynoszą efektów (co zdarza się bardzo rzadko) można rozwarzać leczenie operacyjne.