Pieprzyki u dzieci

Znamiona, pieprzyki czy przebarwienia – prawdopodobnie każdy człowiek ma na swoim ciele któreś z nich. U niektórych występują w bardzo dużym nasyceniu inni z kolei mają ich zaledwie kilka. Bez względu na ilość, wiek oraz rodzaj znamion, powinny być one regularnie kontrolowane, a każda zmiana w wyglądzie, konsultowana z lekarzem dermatologiem

Czym są pieprzyki?

Pieprzyki to inaczej znamiona barwnikowe. Tego rodzaju zmiany skórne powstają, gdy dochodzi do nadmiernego namnożenie komórek barwnikowych – melanocytów, na danym obszarze. Różnorodna kolorystyka zmian skórnych związana jest z ilością melaniny w skumulowanych melanocytach. Średnio człowiek na swoim ciele posiada około 20 pieprzyków. Niektóre są z nami od urodzenia, inne pojawiają się późniejszym okresie rozwoju dziecka. Czasami pieprzyki znikają samoistnie. W niektórych przypadkach występowanie znamion barwnikowych spowodowane jest częstą i długotrwałą ekspozycją na promieniowanie słoneczne.

Skąd się biorą pieprzyki u dzieci?

Pieprzyki u dzieci, jak już wspomniano wcześniej mogą występować na skórze dziecka od urodzenia. Namnożenie komórek barwnikowych skóry powoduje powstawanie charakterystycznych zmian barwnikowych o różnorodnej kolorystyce i wielkości. Szacunkowo u około 98% dzieci rasy kaukaskiej występują różnej wielkości wrodzone pieprzyki i znamiona barwnikowe, które zwykle można zauważyć już we wczesnym dzieciństwie. Inną grupą pieprzyków u dzieci są znamiona barwnikowe nabyte, które pojawiają się w późniejszych latach życia. Dzielimy je na:

• znamiona typowe – pojawiają się najczęściej na tych częściach ciała, które narażone są na działanie promieni słonecznych – ramiona, szyja, twarz, nogi. Najczęściej znamiona typowe mają regularny owalny kształt, a ich brzegi są gładkie. Ten rodzaj znamion ma niskie ryzyko rozwoju nowotworu złośliwego
• znamiona atypowe – charakteryzują się niesymetrycznym kształtem, mają nieregularne brzegi i najczęściej większy rozmiar niż znamiona typowe. Znamiona atypowe najczęściej pojawiają się w okresie młodzieńczym, lub po okresie dojrzewania. Ten rodzaj znamion niesie ze sobą większe ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy, dlatego wymagają stałej kontroli.

U dzieci możemy też wyróżnić znamiona związane z występowanie chorób autoimmunologicznych. Tak zwane znamię Suttona, charakteryzuje się odbarwieniem skóry wokół znamienia i często pojawia się u osób cierpiących na AZS lub chorobę Hashimoto. Typowe dla wieku dziecięcego jest też znamię Spitz, które pojawia się zwykle u dzieci poniżej 12 roku życia, w obrębie kończyn lub twarzy, w postaci czerwonobrązowego znamienia, którego średnica nie przekracza zwykle 1 cm.

Czy u dzieci znamiona barwnikowe są niebezpieczne?

Znamiona barwnikowe u dzieci nie muszą od razu oznaczać najgorszego. Rodzice często odczuwają niepokój zauważając zmiany barwnikowe na skórze swoich dzieci. Na szczęście, w większości przypadków nie ma powodów do obaw, chociaż oczywiście trzeba trzymać rękę na pulsie i regularnie kontrolować pieprzyki. W przypadku znamion barwnikowych wrodzonych ich powstanie związane jest z nadprodukcją komórek melanocytowych. Zwykle mają one jednolity kolor, mogą mieć różny rozmiar i barwę, która jest zależna od ilości melaniny obecnej w komórkach. Duże znamiona wymagają nadzoru dermatologa, ponieważ niosą one stosunkowo większe ryzyko rozwoju nowotworu złośliwego w obrębie znamienia.

Jak wyglądają znamiona barwnikowe (pieprzyki u dzieci)?

Znamiona barwnikowe mogą mieć rozmaity kolor kształt i wielkość. Znamię barwnikowe wrodzone zwykle ma symetryczny kształt i jednolity kolor. Znamiona barwnikowe nabyte, jak już wcześniej wspomniano dzielimy na dwie grupy – typowe i atypowe. Znamiona typowe charakteryzują się jednolitą strukturą, owalnym kształtem i jednorodną barwą. Znamiona atypowe mogą mieć asymetryczny kształt, nieregularne brzegi i to one powinny wzbudzać w rodzinach największą czujność, ponieważ mogą ulegać zezłośliwieniu.

Czy znamiona barwnikowe rosną?

Znamiona barwnikowe u dzieci mogą zmieniać wielkość – rosnąć wraz z wiekiem, mogą również znikać. Zauważywszy zmianę w rozmiarze, a w szczególności w kształcie znamienia należy niezwłocznie skonsultować się z dermatologiem, ponieważ tego typu objawy mogą świadczyć o niepokojących procesach zachodzących w komórkach pieprzyka.

Znamiona wrodzone – jak często je kontrolować?

Znamiona wrodzone powinny być regularnie kontrolowane. Jeżeli są one niewielkich rozmiarów a ich wygląd nie budzi niepokoju, kontrola dermatologiczna powinna odbywać się co najmniej raz w roku. Przynajmniej raz w miesiącu natomiast rodzic powinien kontrolować skórę dziecka w domu, na przykład podczas kąpieli, po to aby nie przegapić zmiany w kształcie czy kolorze pieprzyka, a także ocenić czy pojawiły się jakieś nowe zmiany barwnikowe w obrębie skóry dziecka.

Jak kontrolować znamiona barwnikowe u dzieci?

Istnieje łatwa metoda kontroli znamion barwnikowych u dzieci, to tak zwana metoda „brzydkiego kaczątka”. Chodzi w niej o to, aby podczas kontroli znamion szczególną uwagę zwrócić na te, które wyglądem odbiegają od pozostałych, niczym bajkowe brzydkie kaczątko. Jeżeli więc zauważymy na skórze znamię które różni się od innych:

• grubością,
• strukturą,
• kształtem
• zaczerwienieniem
• dodatkowymi naroślami

Wówczas trzeba niezwłocznie skontrolować je u lekarza dermatologa.

Podobnie w przypadku kiedy dziecko skarży się na swędzenie znamienia i często je drapie, to również objaw będący wskazaniem do kontroli dermatologicznej.

ABCDE – domowa ocena znamion barwnikowych

Istnieje jeszcze jedna, nieco bardziej dokładniejsza metoda oceny zmian barwnikowych w domowych warunkach. Polega ona na ocenie poszczególnych zmian w skali ABCDE. Każda z literek mówi o określonych cechach zmiany i tak:

• A – asymetria (asymmetry) – w przypadku „zdrowego” znamienia, każda jego ćwiartka powinna wyglądać tak samo, gdy występuje asymetria, jest to objaw podejrzany.
• B – granice (borders) – w „normalnym” znamieniu brzegi są gładkie, równe i takie same w obrębie całego obszaru znamienia. Niepokojące zmiany to takie z postrzępionymi, nierównymi, trudnymi do prześledzenia brzegami.
• C – kolor (color)) – znamiona barwnikowe powinny mieć jednorodne zabarwienie, w przypadku zmian kilkukolorowych lub występowanie obwódki w innym kolorze, jest to powód do konsultacji z dermatologiem.
• D – średnica (diameter) – znamię o średnicy do 5 mm nie powinno nas niepokoić, większe znamiona barwnikowe u dzieci mogą budzić obawy i należy je poddać ocenie dermatologicznej,
• E – uwypuklenie (elevate) – prawidłowo zmiany barwnikowe powinny znajdować się na poziomie skóry, znamiona wyraźnie odstające, uwypuklone należy skonsultować z dermatologiem.